Η Ελένη από τη Γιαλούσα

Καρπασίτισσα Φωνή -Karpaz'in sesi Η Ελένη από τη Γιαλούσα
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (διάλεκτος) ΡΩΜΑΙΙΚΑ/Rumca/ Romeyka)Η απαγορευμένη γλώσσα

Μια τυχαία ανακάλυψη του τεύχους του αμερικανικού περιοδικού National Geographic έκδοσης 1928 , μου επιβεβαίωσε πως εμείς οι Κύπριοι παρά τις δυσκολίες και τη φτώχια μας, μέσα στους αιώνες ποτέ δεν χάσαμε τη δύναμη, την αισιοδοξία και την ευγένειά μας.

"Οι γυναίκες της Κυπρου, ζουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες... αλλά παρόλα αυτά συνεχίζουν να διατηρούν επάξια την ομορφιά της αρχαίας θεας Αφροδίτης!" γράφει ο αμερικανός φωτορεπορτερ, δίπλα από μια φωτογραφία 2 μεσήλικων γυναικών που παρά το μεγάλο βάρος από τις πέτρες που κουβαλούσαν στις πλάτες τους, χαμογελούν στο φακό.

Η μεγάλη πρωταγωνίστρια, όμως, του τεύχους είναι η (πιο πάνω εικονιζόμενη) Ελένη. Ο φωτογράφος την εντόπισε στη Γιαλούσα να κόβει πέτρες με τη μάνα της για να φτιαχτεί ο δρόμος προς την πόλη. Εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της και της ζήτησε να τη φωτογραφήσει. Την επόμενη μέρα, ο φωτογράφος επανήλθε γιατί ήθελε να την αποθανατίσει και σε πιο "ανέμελες φωτογραφίες" μέσα στη φύση, όπως αρμόζει σε ένα 12χρόνο παιδί.

Η ιστορία, όμως, δεν τελειώνει εδώ. Το 1957, όταν ο ίδιος φωτογράφος ξαναεπισκέφτηκε την Κύπρο για ένα δεύτερο αφιέρωμα του National Geographic, έψαξε την Ελένη. Όλοι στο χωριό, παρά τα λιγοστά εγγλέζικά τους, κατάλαβαν ποιαν έψαχνε ο αμερικανός και του έδειξαν την μεσήλικη -πια- Ελένη.

"Τα σημάδια του χρόνου είναι ευδιάκριτα στο πρόσωπο της Ελένης" γράφει ο φωτορεπορτερ.

Παρά τις δυσκολίες και τη φτώχια της, η Ελένη τον κέρασε καφέ και σπιτική ελιόπιττα και δέχτηκε να την φωτογραφίσει στην αυλή του σπιτιού της.

Αυτή η μεγάλη άγνωστη γιαγιά, είναι, η μόνη κύπρια που φωτογραφίες της έχουν δημοσιευτεί σε δυο διαφορετικά τεύχη του γνωστού αμερικανικού περιοδικού. Και αποτέλεσε για τους αναγνώστες του περιοδικού την εικόνα της Κύπρου επί 3 δεκαετιες.

Δεν ξέρω αν ο φωτογράφος ζούσε όταν έγινε η εισβολή, ή το πως η Ελένη βίωσε τον ξεριζωμό και την προσφυγιά... Πολύ λίγη σημασία έχουν όμως πια αυτά. Χιλιάδες γιαγιάδες, όπως την Ελενη πόνεσαν , έκλαψαν. Και ακόμη και αν η Ελένη δεν έζησε το '74, το έζησαν τα παιδιά και τα εγγόνια της...

Το μεγάλο, όμως, μήνυμα που στέλνουν οι άγνωστοι πρωταγωνιστές των φωτογραφιών της Κύπρου του 1928 είναι πως παρά τις δυσκολίες, τις κακουχίες και τα βάσανα, ποτέ δεν έπαψαν να ελπίζουν και να χαμογελούν πως "ένα καλύτερο αύριο θα ξημερώσει"

Ίσως, αυτή η ελπίδα και η αισιοδοξία μας να είναι το μυστικό που μας κράτησε στον τόπο μας διαμέσου των αιώνων...

Τραουδά ο ΘΕΟΔΟΥΛΟΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ Άρχων Πρωτοψάλτης της Εκκλησίας της Κύπρου που ήτουν τζαι τούτος Καρπασίτης που τον Λεωνάρισσον ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ
Κατηγορία: